कुनै बेला नेपाल प्रहरी मा यस्ता पनि अधिकृतहरु अनि प्रमुख थिए जसलाई भेट्न मन्त्रीले समय माग्नु पर्थ्यो (स्मरण रहोस कानुनी राज भएको देश मा यस्तै नै नियम छ ।), कुनै नाम चलेको अपराधीलाइ पक्रेर थुन्दा त्यस लाइ ठोक् थुनी दिनु कसैले सोधे कसैको फोन आए मेरो आदेश ले थुनेको भन्नु ! भन्थे आफु अन्तर्गत का कर्मचारीको जिम्मा लिएर उच्च मनोबल राख्न प्रोत्साहन गर्थे इमान्दारिता का कुरो गर्ने हो कैयौ डी आई जी हरु समेत डेरा मै जीवन बिताएका दर्जनौ उदाहरण छन् । हिजो राजभक्ति र इमान्दारिता प्रमुख आधार थियो अनि नीति नियम बिधि बिधान अन्तर्गत हुन्थ्यो .तर अहिले त् जसले धेरै घुष खान्छ र नेता लाइ खुवाउछ उ मात्र योग्य भै अगाडी पढ्ने प्रवृति ले प्रसय पाएको छ भन्नु पर्दा दुख लाग्दछ .स्मरण रहोस एउटा सुन प्रकरण को काण्ड मा कालु मनांगे को भान्जा जसले राजा को मामा शुसिल शमशेर को छोरि बिहे गरेका थिए यो पंतिकारले शुसिल को को छोरी लाइ अनुसन्धान को क्रम मा सोधपुछ को लागि हनुमान ढोका पुर्याउदा तत्कालिन अधिराज कुमार धिरेन्द्रबाट आई जी हेम बहादुर सिंह अनि डी आई जी रण बहादुर चन्द हुदै के कारण र कसको आदेशले पक्राउ गरेको भनि तत्काल सोध हुदा उनै खरेल थिए जसले भने मेरो आदेश ले पक्रेको हो । जब कि अभियुक्त लाइ मैले हनुमान ढोका पुर्याउदा सम्म खरेल लाइ खबर थिएन । पहिलेको प्रहरी त्यति बलियो हुन्थ्यो अहिले त् ज्यानमारालाइ समेत समात्दैन ।
नेपाल प्रहरीमा अहिले ठुलो पदमा मात्र होइन सानो भन्दा सानो पदमा पनि नियुक्ति बढुवा र सरुवा गर्दा कसले ठुलो झोला बोकेर आउछ कसले निर्बाचनमा लठैतहरुको संरक्षण रव्यवस्था गर्न गर्छ त्यसै योग्यता को आधारमा हुने अघोषित नीति नै बनि सकेको छ । बहुदलीय व्यवस्था पस्चात केहि पदलोलुप भ्रस्ट प्रहरी अधिकारि कै कारण राजनीतक हस्तक्षेप भएको हो र अहिले अतिसार देखिएको मात्र हो प्रहरी अधिकृत हरु "गुण्ड "झैँ नागरिक लाइ सताएर असुली गर्छन र संकलित झोला नेता को ढोका मा पुर्याउन प्रतिष्पर्धामा लागेका छन् । शान्ति सुरक्षा अपराध अनुसन्धान भन्दा अपराधी को सुरक्षा र संरक्षणमा नै आफ्नो भाग्य र भबिस्य बन्ने तितो यथार्त स्विकार्ने अबस्थामा पुगेका छन् .नेपाल प्रहरी मा राजनैतिक हथौडा चलाउदा यस्तो दिन पनि देख्नु पर्ने छ भनेर सोच्ने क्षमता भै दिएको भए सायद तत्कालिन प्रधानमन्त्री गिरिजा प्रसाद कोइराला स्वयम को अधक्षामा गठित प्रशासनिक सुधार सुझाब आयोग ले समेत तत्कालको लागि शेना र प्रहरी को संरचना मा परिबर्तन नगर्ने भनि थन्क्याएको फाइल लाइ ब्युताएर गृह मन्त्रि शेर बहादुर देउवा र मोतिलाल बोहोरा ले प्रहरी प्रमुख रत्न शमशेर ज ब रालाइ राजाको नातेदार को आरोप लगाई उनलाई सुइँको समेत नदिएर रातौ रात नियमावली परिबर्तन गरि बर्खास्त गरे स्मरण रहोस यो निर्णय गरेको पुर्जी मध्यरात मा रत्न शमशेर को घर मा बुझाउन पठाएर भोलि देखि नै कार्यालय जान निषेध गर्ने निर्णय गर्दैनथे होलान । अर्को पिडादायक कुरो के थियो भने रत्न शमशेर ले दुइ हफ्ता पछी आई जी कै हैसियत मा छोरा को बिहे को निम्तो समेत बाडेका थिए .यसरि कायरता पुर्बक निर्णय गर्न गराउन लगाई नेपाल प्रहरी मा राजनैतिक हस्तक्षेप भित्र्याउने प्रहरी आफै थिए । त्यस पछी दुइ ए आई जी को पदस्थापना गरियो नंग र मासु जस्तो मिल्ने अच्युत खरेल र धुर्ब प्रधानलाइ कांग्रेस र एमाले मा विभक्त पारियो । खरेलले ससद खरिद बिक्रिको मौसममा कांग्रेसको निर्देशन मा एक दर्जन ससदलाइ अपहरणको सैलीमा बैंकक पुर्याएर कांग्रेसलाइ खुसि पारे । एमाले आयो एक महिना पनि बित्न न पाई हुत्याइ दियो फेरी कांग्रेस आयो सत्ता मा धुर्ब लाइ हुत्याइ दियो .यी दुवै आई जी माफिया को झोला बोक्ने र नेता लाइ खुसि पार्न ज्यान छोडेर लागे स्मरण रहोस खरेल यस्तो प्रहरी हुन् जो डी आई जी हुदा सम्म एक नम्बर को इमान्दार र प्रहरी को कर्तब्य प्रति जस्तै परे पनि लड्ने मानिस थिए राजनैतिक रंग ले अन्तिम समय मा माफिया को झोला बोक्न बाध्य भए .बिभाग मा चरम गुट बन्धी ले प्रसय पायो एक समुह ले अर्को समुह लाइ यसरि खेद्न थाल्यो कि माओबादी आन्दोलन को समय थियो अर्को समुह को प्रहरी लाइ खेद्ने होडबाजी मा हज्जारौ प्रहरी हरु जागिर छोड्न समेत बाध्य बनाइए .देश को एक मात्र अन्त रास्ट्रीय बिमानस्थल मा माफिया को लागि "लाइन "मिलाइयो यो कार्य मा खरेल र प्रधान ले हदै सम्म को सहयोगी भूमिका निभाएका थिए .यो गुट र फुट को खेल मा दुइ होनाहार प्रहरी राजेन्द्र बहादुर सिंह र कुमार कोइराला लाइ सहिद बनाइयो र भ्रस्ट लाइ अगाडी लेराइयो जसको प्रतिफल सुडान काण्ड थियो ।
नेपाल प्रहरी 'शान्ति सुरक्षा ,अपराध नियन्त्र र अनुसन्धान को लागि होइन बल्की नेता हरुले किनेका ,पालेका सरकारी तलब भत्ता र सुबिधा भोग्ने अर्को शब्द मा सरकारी "डन"याने गुण्डा को रुपमा परिणत गराइएको छ । यहाँ खुल्लम खुल्ला कुन प्रहरीले कहाँ कति उठायो कुन नेता लाइ कुन उदेश्य ले कति बुझायो भन्ने कुरो समाचार पत्र को पन्नामा मात्रै सिमित हुन् थाल्यो । सबै राजनीतक दल को एउटै प्रवृति र दाउ को कारण सबै चुप चाप हुन्छन .सुडान काण्ड जस्तो मुद्धामा समेत कुनै दल बोलेंन किन कि प्रहरी त् बदनाम मात्र भएको हो दामासाहीले हात हात चिल्लो पार्ने त् सबै दल हुन् जुन घाम जस्तै छर्लंगै छ । नागरिक को सुरक्षा को लागि स्थापित यो संगठन नागरिक को नजर बाट आफ्नो साख निरन्तर गिराइ रहेको छ .नागरिक हरु प्रहरी मा उजुरी गर्न जानु भन्दा गुण्डा "डन "को मा जानु उचित ठान्न थालेका छन् । गुण्डाले पैसा लिन्छ र काम पनि गर्छ तर प्रहरी पैसा लिन्छ अनि नाम चलेको गुण्डा भए डराउछ । अदालतले अपराधी घोषित गरेका लाइ समेत सेलुट ठोक्ने र न पक्रने प्रहरी को यो दुरावस्था र निरीहता को लागि आलोचना गर्ने कुनै त्यस्तो तल्लो स्तर को शब्द छैन .राजनैतिक हस्तक्षेप को अर्को घृणित पाटो पनि छ त्यो हो पैसा खाएर भारतीय नक्कली प्रमाणपत्र बोकेका लाइ अनियमित तरिकाले नियुक्ति दिलाउने .यो कुबेर राना को समुह पछी को अर्को एक समुह बाहेक तेस्रो समुह देखि अपबाद बाहेक प्राय नक्कली प्रमाणपत्र धारी छन् यहि नेता र यस्तै प्रहरी हुदा अब को प्रहरी झन प्रहरी न भएर "लुट को अखडा नै बन्ने मा शंका छैन ।
.नेपाल प्रहरीलाइ देशको शान्ति सुरक्षा र अपराध नियन्त्रण जस्तो संबेदनशिल बिषयको लागि स्थापना गरिएको हो नेता को झोला बोकेर ढोका ढोका मा कुद्ने प्रहरी भर्ना गर्न होइन भनेर स्विकार्ने हो भने अहिले देखिएको लज्जास्पद चलखेल र विवाद हुनु नितान्त गलत हो .यसरि खुल्लमखुल्ला नीति नियम बिधान लाइ लत्याउदै गैर्ह प्रशासनिक तरिकाले व्यक्तिको इच्छा वा रुची को प्रहरी प्रमुख नियुक्ति गर्न खोज्ने दुस्साहस आपत्तिजनक हो .नियुक्ति सरुवा बढुवा सम्बन्धित बिभाग को नीति नियम ऐन अन्तर्गत भएको छ छैन हेर्ने गृह अनि कार्यकारिणी प्रमुख अर्थात् प्रधानमन्त्री को काम हो ..नीति नियम र आम नागरिक को चासो लाइ राज्य ले नै धज्जी उडाउछ भने नागरिक सित के सरकार ले अपेक्षा राख्ने ?यस्तो लाग्दछ नेपाल प्रहरी जनता को शान्ति सुरक्षा र अपराध अनुसन्धान एबम नियन्त्रण को लागि होइन सत्तासिन दल वा नेता को घर को नोकर छनौट जस्तो संकीर्ण घेरामा राख्ने प्रयास हुदैछ .यस्तो पनि देखियो नेपाल को इतिहास मा यो समय गृह मन्त्रि प्रधानमन्त्री भन्दा शक्तिशाली छन् । यहाँ जसले प्रमुख भेट्टाए पनि मूल कुरो अनियमित चलखेल र भ्रस्टाचारको दुर्गन्ध फैलिएकोछ । यस्तै निम्न स्तर को राज्य व्यवस्था को लागि भएको थियो क्रान्ति ? स्पस्ट देखिएको छ नेपाल प्रहरी माथि को यस्तो नांगो हस्तक्षेप "अख्तियार दुरुपयोग "को चरम रुप हो र अर्को स्पस्ट छ अनियमित खेल भएको छ .नीति नियम मिचेर निर्णय गर्दा पिडित सर्बोच्च को ढोका मा पुग्दा फेरी अर्को खेल दोहोरिन्छ भन्ने तर्फ पनि कसैले सोचेको देखिएन ।
अहिले को प्रहरी प्रमुख नियुक्ति प्रकरण को सन्दर्भमा भन्नु पर्दा प्रधानमन्त्री भनेको राज्य ले निर्धारण गरेको नीति नियम बिधि बिधान अनुसार प्रशासनिक संयन्त्र नियमित सुचारु रुपले संचालन भएको छ कि छैन हेर्ने र ब्यबस्थापन गर्न जिम्मेवारी र अधिकार प्राप्त पद हो नीति सम्मत गर्न सक्दैनन भने कुर्सी मा बस्नु त् सो पद कै अबमुल्यन गर्नु हो र यसले गलत नजिर समेत बन्न जान्छ भन्ने तर्फ सम्बन्धित पक्ष सचेत देखिदैन .गृह मन्त्रि को बेइमानी पूर्ण हठ र प्रधानमन्त्री को आफ्नो अधिकार र जिम्मेवारी प्रतिको उदासिनता वा असक्षमता ले बिधि को शासन को आशा राख्ने नागरिक लाइ चिन्तित बनाएको छ ।
सरकार अस्थायी हो राज्य संयन्त्र स्थायी हो तसर्थ यो स्थायी सरकार लाइ देश र जनता प्रति निडर इमान्दार कर्मठ अनि निष्पक्ष भएर काम गर्न प्रोत्साहित गर्नु उचित हुन्छ .अन्यथा यो संगठन अनुशासनहिनता ,कर्ताब्यबिमुख ,अनियमितता र भ्रस्टाचारको अखाडा को आरोप बाट माथि उठ्न सक्ने अवस्था छैन .नेपाल प्रहरी मा राजनैतिक हस्तक्षेप रोक्न राजनैतिक दल हरुको असल सोच अनि नियत, बिबेक र प्रतिबद्धता ले मात्र सफल हुन् सकिन्छ .नेपाल प्रहरी मा भित्रिएको बिकृति र राजनैतिक चलखेल नियन्त्रण गर्न अझै पनि राजेन्द्र बहादुर शिंह, कुमार कोइराला जस्तो योग्य र सक्षम, दक्ष, उच्च मनोबल भएका पुर्ब अधिकारि लाइ २/४ बर्ष को लागि निर्देशक बनाएर नेपाल प्रहरी लाइ ब्यबसायिक धर्म र मर्म अनुसार को बाटो मा पुनर्स्थापित गर्ने जिम्मेवारी दिनु उचित हुन्छ ।
No comments:
Post a Comment